TRICHOTILLOMANIA – kiedy potrzeba wyrywania włosów jest silniejsza od Ciebie

Trichotillomania (TTM, HPD) to jednostka chorobowa powiązana bezpośrednio z zaburzeniami emocjonalnymi, objawia się niekontrolowanym i uporczywym wyrywaniem włosów z różnych okolic ciała, prowadzącym do ubytków owłosienia. Często wyrywanie włosów poprzedzone jest uczuciem niepokoju bądź lęku, a samo wyrwanie włosa prowadzi do rozładowania napięcia psychicznego. Najczęściej do przyczyn wywołujących TTM zalicza się wpływ czynników genetycznych, środowiskowych oraz typ charakteru osoby chorej [1,2,3].

Główne cechy zaburzenia trichotillomanii obejmują:

– uporczywe ciągnięcie bądź skręcanie włosów, drapanie oraz pocieranie skóry (trichoteiromania),

– widoczne obszary wyłysienia (włosy w obszarze przerzedzenia, są niejednorodne pod względem długości – mechanicznie uszkodzone) bądź nadmierne wypadanie włosów,

– nieświadomość podejmowanych czynności wyrywania włosów,

– napięcie nerwowe przed wyrwaniem włosa i ulga po usunięciu włosa,

– inne czynności samookaleczające,

– dysmorfofobia – zaburzenia postrzegania własnego ciała,

– uczucie niepokoju, napięcia, smutku (stany lękowe, depresyjne),

– problemy jelitowe (kiedy wyrywane włosy są zjadane),

– zmiany na skórze skóry (zadrapania, rany, silne zaczerwienienie), wynikające z częstego drażnienia tych okolic [2,3,4,5].

Zdecydowanie najczęściej problem dotyczy owłosionej skóry głowy (z przewagą u kobiet), ale może obejmować również: brwi, rzęsy, brodę, okolice intymne, a w niektórych przypadkach osoba chora może wyrywać włosy członkom rodziny, zwierzętom czy np. w przypadku dzieci zabawkom [2].

Jak sobie z tym poradzić?

Chory cierpiący na trichotillomanię powinien zostać objęty wielowymiarową opieką: psychiatry, psychologa, dermatologa, gastrologa oraz/lub chirurga, a także trychologa. W procesie leczenia należy wprowadzić właściwą: psychoedukację, psychoterapię oraz ewentualnie farmakoterapię [2].
Psychoterapia – podstawową formą terapii jest psychoedukacja osoby cierpiącej na TTM (ale także członków rodziny pacjenta) pod kątem możliwości radzenia sobie z zaburzeniem, najczęściej stosuje się psychoterapię poznawczo-behawioralną czyli m.in. trenuje się zmianę niewłaściwych nawyków. Do metod terapeutycznych zaliczają się także techniki kontroli impulsów, treningi uważności, samoobserwacja, treningi relaksacyjne czy udział w grupach wsparcia. Jeśli na powstanie oraz utrzymywanie się objawów mają wpływają relacje bądź sytuacja w rodzinie, zaleca się podjęcie terapii rodzinnej [2,3,4].
Farmakoterapia – najczęściej stosowanymi środkami są leki przeciwdepresyjne oraz przeciwlękowe (najczęściej stosowane są tzw. SSRI – selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny), które łagodzą pobudzenie emocjonalne i zmniejszają stany napięcia nerwowego [2].
Leczenie chirurgiczne – wymagane jest w przypadkach powikłań trichofagii (zjadanie wyrwanych włosów), gdy dochodzi do wytworzenia bezoaru (zjadane włosy tworzą zbitą masę, która zalega w przewodzie pokarmowym) [2,6].
W gabinecie trychologicznym można stosować metody wspomagające w celu polepszanie stanu skóry i pobudzenia mieszków włosowych do regeneracji oraz produkcji nowych włosów np. infuzję tlenową, oxybrazję, karboksyterapię, mezoterapię igłową bądź mikroigłową.